20 نکتهی طلایی برای بهبود عادت مطالعه
یکی از چالشهایی که همهی ما تا حدودی با آن درگیر هستیم، عدم تمرکز هنگام مطالعه و سپری کردن ساعتهای زیاد برای خواندن متون است که در بیشتر موارد این ساعات مفید نیستند. اگر چندین نکته را هنگام مطالعه رعایت کنید، شاید بتوانید عادت مطالعهی خود را، چه برای متون درسی و چه غیر درسی، بهبود ببخشید. نکاتی برای مطالعهی بهتر وجود دارد که میتواند به بهبود عملکرد ما منجر شود مثل پیدا کردن مکانی ساکت برای مطالعه، داشتن ساعت استراحت، تعیین اهداف و برنامهریزی.
درس خواندن و مطالعه میتواند سخت باش. اما راهکارهایی وجود دارد که همهی افراد میتوانند به کمک آنها این مقوله را لذتبخش، موثر و کارآمد کنند. همراه ما باشید تا در این مقاله 20 نکتهی طلایی برای بهبود کیفیت مطالعه را باهم بررسی کنیم و از نظر روانشناسی ببینیم که چرا این موارد روی کیفیت مطالعهی ما اثر میگذارند.
مهمترین نکتهی مطالعه
مهمترین نکنه این است که بدانید برای شروع مطالعه نیاز دارید تا اهداف خود را تعیین کنید. این اهداف باید واقعبینانه و قابل عمل کردن باشند. سعی کنید اهدافتان را جزئی تعریف کنید و در هر نوبت فقط به فکر انجام یک یا دو هدف خود باشید. این اشتباه است که بخواهید تمامی اهدافتان را یک دفعه به انجام برسانید.
تکنیکهای مطالعه و بهبود کیفیت آن
1- مکانی ساکت را برای مطالعه انتخاب کنید: بهتر است برای مطالعه به دنبال مکانی بگردید که صدا و مزاحمت کمتری دارد تا بتوانید تمرکز بیشتری روی مطالعهی خود داشته باشید؛
2- عوامل حواسپرتی اطرافتان را به حداقل برسانید: بهتر است از گوشی موبایلتان شروع کنید و هنگام مطالعه گوشی خود را خاموش کنید یا جایی دور از چشم قرار دهید، البته عوامل حواسپرتی فقط محدود به موبایل نیستند، پس هر چیزی که فکر میکنید باعث عدم تمرکز شما روی مطالعه میشود را از محیط اطراف خود خارج یا حذف کنید؛
3- به خودتان استراحت بدهید: ذهن خسته به سختی مطالب جدید را ذخیره میکند، پس بهتر است با یک برنامهریزی منظم به ذهنتان استراحت بدهید؛
4- برای هر فصل کتاب یک هدف تعیین کنید: این اهداف میتواند به صورت ساعتی تعریف شوند یا براساس بخشی از مطلب درسی. مثلا شما برنامه دارید که امروز دو ساعت زیستشناسی بخوانید. یا اینکه 20 صفحه از فصل 5 را بخوانید. حتی ممکن است هدف شما ترکیبی از این دو باشد. به یاد داشته باشید که به خودتان سخت نگیرید. گاهی مطالب درسی از تصور شما سختتر هستند و زمان بیشتری برای فهم آنها نیاز است و ممکن اس مطابق برنامه پیش نروید؛
5- بعد از رسیدن به هدفتان به خودتان جایزه بدهید: این جایزه میتواند یک جایزه کوچک باشد مثل یک خوراکی خوشمزه برای رسیدن به اهداف کوچک مثل تمام کردن 10 صفحه از یک فصل یا یک جایزه بزرگ باشد مثل دیدن یک قسمت از سریال محبوبتان برای رسیدن به اهداف بزرگ مثل اتمام یک فصل کامل کتاب؛
6- اگر امکانش را دارید، گروهی درس بخوانید: مطالعه گروهی مزایای بیشماری دارد مانند اینکه افراد گروه میتوانند در مباحثی که مشکل دارید کمک کنند. میتوانید با اعضای گروه اهداف گروهی تعیین کنید، این امر باعث ایجاد انگیزهی بیشتر برای مطالعه در شما میشود؛
7- سعی کنید دروس را با زبان خودتان بخوانید: تا متون برای شما سادهتر شود. اگر مطالب درسی را با زبان خودتان و زبان غیررسمی کتاب برای خودتان توضیح دهید، ذهن شما بهتر این مطالب را درک و پردازش میکند و باعث میشود نکات درسی بهتر و طولانیتر در ذهن شما بمانند.
8- اگر لازم است از دوستان یا نزدیکان خود برای درک بهتر مطالب کمک بگیرید: ممکن است در فهم بخشی از مطلب درسی دچار مشکل شوید یا معادلهای را نتوانید به راحتی حل کنید. در این موارد برای اینکه مطالب را بهتر بفهمید و وقت خود را نیز هدر ندهید، میتوانید از دوستان یا اطرافیانتان بخواهید به شما کمک کنند؛
9- مرور کنید، مرور کنید، مرور کنید!: سعی کنید برای یادگیری بهتر، دروستان را هرچند روز یکبار مرور کنید تا مطالب مهم و کلیدی آن برای شما یادآوری شود. این امر علاوه بر اینکه به یادگیری عمیقتر دروس منجر میشود، شما را از درس خواندنهای طولانی در شب امتحان رها میکند چرا که با یک نگاه، مطالب درسی برای شما یادآوری میشود؛
10 برای خودتان یک سیستم یادداشت برداری تنظیم کنید: این سیستم میتواند با توجه به روحیات و تواناییهای ذهنی شما متفاوت باشد؛
12- سعی کنید بهترین زمانهای روز را برای مطالعه انتخاب کنید که خسته نباشید: مهم است که بدن و ذهن شما برای یادگیری مطالب درسی در بهترین حالت خود باشد، پس هنگام خستگی یا ساعات پایانی روز به سراغ درس خواندن نروید؛
13- سعی کنید به صورتی برای مطالعهی دروس خود برنامه بریزید که دروس مشابه مانند ریاضی و فیزیک را پشت سر هم نخوانید: این عمل باعث میشود که نکات این دروس که ممکن است نزدیک به هم باشند، باهم تداخل نداشته باشند و از طرفی به ذهن هم استراحت میدهید؛
14- سعی کنید برای یادگیری دروس به جای حفظ کردن دروس بدون اینکه آن را درک کنید، با کمک ابزارهای مختلف مثل تصویرسازی، استفاده از کدها و رمزها، یا روشهایی مانند این مطالب را به خاطر بسپارید. این ابزارها باعث میشد که درک بهتری از مطالب داشته باشید و یادگیری شما عمیقتر باشد؛
15- یک سیستم خط کشی و هایلایت مطالب برای خود تنظیم کنید: مثلا رنگ قرمز برای موارد خیلی مهم، رنگ سبز برای تاریخ و اعداد، رنگ زرد برای دلایل و فکتهای یک موضوع و …. اما مهم است که این خطوط بیش از اندازه نشوند که موقع مرور مطالب ذهن شما را از توجه به کل متن منحرف کنند؛
16- از خودتان تست بگیرید: سعی کنید بعد از مطالعه یا مرور دروس، یک تست از خودتان بگیرید تا بسنجید که چه میزان از مطالب را به خوبی یاد گرفتید و کدام مطالب ازذهن شما پاک شده است؛
17 از اشتباه پاسخ دادن نترسید: به شرط اینکه این پاسخهای اشتباه باعث شوند شما بهتر یاد بگیرید؛
18- مراقب سلامت جسمانی خود باشید: خواب کافی، غذا و خوراکیهای مفید مانند مغزیجات یا خشکبار باعث بهبود عملکرد بدن و ذهن شما میشوند.؛
19- سعی کنید مطالبی که در کتاب درسی میخوانید را عمیقتر بفهمید و یاد بگیرید: این روزها به لطف تکنولوژی به راحتی میتوانید به مطالب مفیدی دست پیدا کنید. مطالعهی عمیقتر و کسب اطلاعات بیشتر راجع به یک موضوع، خصوصا در مباحث علمی به شما کمک میکند تا دروس کتاب را بهتر بفهمید و مطلب در ذهن شما بماند؛
20- برای فهم بهتر مطالب کتاب به دنبال مثال یا تصویر مناسب باشید: این موضوع به شما کمک میکند تا مفاهیم پیچیده را راحتتر درک کنید.